De route van het Wagenveer

De route van het Wagenveer

De route?


De oude route van het Wagenveer loopt van Gouda (Veerstal, Rotterdamse Poort), via Schielandse Hoge Zeedijk naar Moordrecht en Kortenoord (Nieuwerkerk).


Bij Kortenoord gaat de route over op de 's-Gravenweg. die doorloopt tot de Oudendijk in Rotterdam. Daar gaat de route verder via de Hoflaan naar de Honingerdijk die overgaat in de Oostzeedijk en eindigt op het Oostplein.


De route is in totaal iets meer dan 20 km lang en passeerde destijds 3x een tolpunt. Het meest bekende tolpunt is de Roode Leeuw aan de 's-Gravenweg, op de grens van Capelle en Nieuwerkerk.


Waarschijnlijk loopt de route over een dijkenstelsel dat al sinds 1100 in delen is opgebouwd. Rond 1300 is er een dijk zuidelijk van de 's-Gravenweg aangelegd (de huidige Groenendijk) waardoor de dijk van de "s-Gravenweg geen zeewerende functie meer had.


De aanleiding voor het Wagenveer?


Het Wagenveer is een door de stadsbesturen van Gouda en Rotterdam in 1653 geregelde koetsverbinding. Veel andere verbindingen tussen steden werden in die tijd ingevuld door trekveren die voeren via trekvaarten. Gouda zag echter een trekvaart tussen Gouda en Rotterdam niet zitten, omdat men vreesde voor verlies van tolinkomsten. Voor meer details over de aanleiding, zie de publicatie van J.E.J. Geselschap: De straatweg Rotterdam Gouda (1680-1857) en het Gouds Wagenveer (1653-1852).


De spelregels?


Op veel plaatsen in Nederland zijn Wagenveren ingericht. Deze Wagenveren hadden allemaal een eigen reglement. Dit reglement is ook regelmatig aangepast.


Er was al georganiseerd vervoer op deze route sinds 1581, en er was al een verbinding over de onderliggende dijken vanaf het moment van de aanleg van de dijken, wellicht al voor het jaar 1200, dus meer dan 800 jaar geleden!


De straatweg tussen Gouda en Rotterdam is nog volledig terug te vinden in het huidige stratenpatroon. Van oost naar west: de Schielandse Hoge Zeedijk van Gouda tot Kortenoord, daarna de ’s Gravenweg, de Hoflaan en de Oostzeedijk tot het Oostplein in Rotterdam.

De uitdrukking "zo oud als de weg naar Kralingen" verwijst naar deze eeuwenoude weg!



Links: het Oostplein van Rotterdam, met koetsen die vanuit het oosten naderen. Rechts: de Rotterdamse Poort en de Veerstal van Gouda, aankomstpunt voor de koetsen uit Rotterdam, vertrekpunt voor de koetsen naar Rotterdam. De koetsen uit Utrecht kwamen bij de Lange Tiendenweg aan, de koetsen uit Amsterdam bij de Potterspoort. Koetsen mochten in die tijd beperkt door de stad rijden. Passagiers moesten zich dus zelf van postkoetsstation naar postkoetsstation verplaatsen.

Share by: